Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Κατέχουμε μια Γιορτή που είναι το αποφασιστικό σημείο της ιστορίας, όχι μόνο -για το ανθρώπινο γένος, άλλα και για ολόκληρο τον κόσμο. Ο Θεός, ο Ζωντανός Θεός ενηνθρώπησε, και έτσι έγινε άνθρωπος μεταξύ των ανθρώπων και ακόμη μας απεκάλυψε όλο το μεγαλείο, όλη την απεραντοσύνη του τι είναι ο άνθρωπος. Την ίδια στιγμή όμως ένωσε τον εαυτό του μ' ένα ανθρώπινο σώμα που στέκεται ως μία εικόνα όλων των κτισμάτων. Ο Θεός συγγένεψε μ' όλη την υλικότητα αυτού του κόσμου. Όλα, αρχίζοντας απ' το μικρότερο άτομο και τελειώνοντας στον μεγαλύτερο γαλαξία, μπορούν τώρα ν' αναγνωρίσουν εσωτερικά την ολοκλήρωσή τους, αποκεκαλυμμένα εν δόξη, μέσα στο Χώμα της Ενανθρωπήσεως.

Όμως πρέπει ακόμα να αναρωτηθούμε για μας τους ίδιους. Γιατί ήταν ο Θεός αυτός που μας κάλεσε να μπούμε στο μυστήριο της κοινωνίας με τον Θεό. Ο Θεός μας κάλεσε να κατανοήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα γίνουμε μέτοχοι της Θεϊκής φύσεως, για να χρησιμοποιήσουμε τις λέξεις μιας από τις επιστολές του Αγίου Πέτρου.
Εμπρός λοιπόν, ας ρίξουμε μια ματιά στους ανθρώπους που συμμετείχαν σ’ αυτήν την ένδοξη μυστηριακή νύχτα της Ενανθρωπήσεως.
Η Μητέρα του Θεού, απόλυτα παραδομένη, απόλυτα δοσμένη στον Θεό, μέσα σ’ όλη της την καθαρότητα, σ’ όλη της την ταπείνωση. Μια ζωντανή προσφορά, ικανή να ενώσει τον εαυτό της με τον Θεό με τέτοιο τρόπο, που Εκείνος Ενσαρκώθηκε. Κάποια μέρα στην ιστορία, μία παρθένος κόρη από το Ισραήλ, αποδείχθηκε ικανή να υποκλιθεί μπροστά στο μεγαλείο του Θεού και να λάβει αυτό που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό μ’ άλλο τρόπο παρά με την ταπείνωση και την υπακοή. Είχε την ικανότητα να προφέρει με πλήρη αφοσίωση και σεβασμό το Όνομα του Θεού, μ’ όλη της την διάνοια, μ’ όλη της την καρδιά και μ’ όλο της το σώμα έτσι που ο Θεός έγινε άνθρωπος μέσα της.
Και όλοι έχουμε κληθεί ν’ ανοίξουμε τους εαυτούς μας στον Θεό, έχουμε όλοι μας κληθεί ν’ αφήσουμε τον Θεό να μπει στην ζωή μας, να γεμίσει τον καθένα μας και αυτό στα αρχικά στάδια συμβαίνει, σχεδόν ανεπαίσθητα, όταν δεχόμαστε την Θεία Κοινωνία. Γινόμαστε μέτοχοι της ανθρωπίνης φύσεώς Του και τόπος διαμονής της θεϊκής Του φύσεως. Αν, βέβαια, θα μπορούσαμε να κρατήσουμε την δωρεά αυτής της Θείας Κοινωνίας, με πιο ισχυρή πίστη και, βέβαια, με πιο μεγάλη αφοσίωση...

Και ακολούθως υπάρχει ο Ιωσήφ. Ο Ιωσήφ, ο όποιος είναι σαστισμένος από την μία μεριά με το μήνυμα του Αγγέλου, και από την άλλη με το τί συμβαίνει. Σαστισμένος σε στιγμές κατάπληξης, αλλά και σε στιγμές αμφιβολίας. Δεν είναι αυτό μία εικόνα πολλών από μάς; Πως όμως αντιμετώπισε την αμφιβολία του και παρέμεινε ακόμα εκστατικός; Επειδή πίστεψε. Επειδή αποδέχθηκε το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά πράγματα τα όποια δεν μπορούν να κατανοηθούν με την διάνοια, αλλά μπορούν να γίνουν αντιληπτά, μπορούν να βιωθούν. Και όντως, βίωσε αυτό που συνέβαινε.
Είδε. Είδε την εκ παρθένου γέννηση, είδε τον Θεό παρόντα, ως άνθρωπο.
Και ποιος είναι ο δικός μας δρόμος, πως μπορούμε να βρούμε το δικό μας δρόμο προς τον Θεό; Ας σκεφτούμε τους Μάγους και τους ποιμένες. Οι Μάγοι ήσαν άνθρωποι της γνώσης, άνθρωποι της επιστήμης. Άλλα δεν είναι η επιστήμη που τους έδωσε την σοφία. Είναι η προσήλωση του βλέμματος τους στην δημιουργία, ο βαθμιαίος, διαρκώς εντεινόμενος, θαυμασμός μπροστά σ’ αυτό που είδαν. Και όσο περισσότερα μάθαιναν, τόσο πιο ταπεινοί γίνονταν, όσο περισσότερα μάθαιναν, τόσο πιο ανοικτοί ήσαν σ’ όλα αυτά που ο Θεός τους απεκάλυπτε για το βάθος, το μυστήριο, την ωραιότητα και τα τρομακτικά βάθη της δημιουργίας. Και επειδή ήσαν γεμάτοι θαυμασμό, επειδή ήσαν ανοικτοί στην ανακάλυψη του άγνωστου, του αδιανόητου, οδηγήθηκαν σ’ εκείνο το μέρος, όπου το αδιανόητο πραγματοποιήθηκε. Η ενσάρκωση του Θεού.
Και ακόμα, υπήρχαν οι ποιμένες, άνδρες χωρίς γνώσεις, αλλά με καθαρότητα στην καρδιά. Είχαν απλότητα, ήσαν ικανοί ν’ ακούσουν το μήνυμα που έφεραν οι Άγγελοι, όχι μόνο με τα αυτιά τους, αλλά και με το εσώτερο είναι τους. Αναγνώρισαν την αλήθεια του μηνύματος, γιατί τους έδωσε ζωή, τους έδωσε χαρά και ελπίδα και βρήκαν τον Χριστό.
Και γιατί είναι σημαντική η Ενσάρκωση, εάν δεν έχει σχέση με την Αγάπη του Θεού; Και αποκαλύφθηκε σ' εμάς με ένα τέτοιο τρόπο που ολόκληρη η αγάπη μπορεί ν' αποκαλύψει τον εαυτό της σε μας. Παραδομένη, ευάλωτη, ολοκληρωτικά μέσα στα όρια της δικής μας δύναμης, ώστε να μπορούμε να την καταστρέψουμε και να την πονέσουμε. Αυτό το Βρέφος της Βηθλεέμ είναι η τέλεια εικόνα της αγάπης, της αγάπης ως δωρεάς, που ίσως έγινε αποδεκτή από κάποιους αλλά βέβαια, όπως γνωρίζουμε, από κάποιους άλλους απορρίφθηκε.

Και αυτό είναι η αγάπη του Θεού. Ο Θεός μας δημιούργησε με την προοπτική να ήμασταν ικανοί να αναδειχθούμε οι -με όλο Του το είναι- αγαπημένοι Του. Και γι’ αυτό απεδέχθη εκ προοιμίου την Σταύρωση, γιατί μας έδωσε την ικανότητα να απορρίψουμε την αγάπη Του. Το βλέπουμε αυτό τώρα πραγματωμένο στον Χριστό, στην Ενανθρώπηση, στο ότι ο Θεός γίνεται Άνθρωπος.

Το Ευαγγέλιο αναφέρει απ' αυτού ότι λίγοι ανταποκρίθηκαν στην αγάπη του Θεού, οι περισσότεροι τον προσπέρασαν και πολλοί κραύγασαν «Σταύρωσον αυτόν! Σταύρωσον αυτόν!» Και τούτο γιατί το μήνυμα της αγάπης, αυτής της αγάπης που αφορά την Θεϊκή αγάπη, όλη αυτή η ολοκληρωτική προσφορά Του ήταν κάτι πολύ μεγάλο γι' αυτούς. Έπρεπε να εξαφανισθεί για χάρη της ιδιοτέλειας, για χάρη μιας περιορισμένης αγάπης, αν βέβαια αύτη μπορεί να ονομασθεί αγάπη.
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να διδαχτούμε από τους ανθρώπους που ήσαν εκεί. Από την Μητέρα του Θεού και την τέλεια ελευθερία της στο να προσφερθεί, και την τέλεια γενναιοδωρία της στον τρόπο που το έπραξε. Την τέλεια ικανότητά της να πιστεύει, να εμπιστεύεται τον Θεό με κάθε κόστος και κάθε διακινδύνευση. Ας σκεφθούμε τον Ιωσήφ μεταξύ θαυμασμού και αμφισβήτησης. Και όταν βρεθούμε στην ίδια κατάσταση, ας μην συγκεντρωθούμε μόνο στην αμφιβολία μας, αλλά ας κοιτάξουμε με έκπληξη στο αδύνατο. Κατά ένα ακατανόητο τρόπο, αυτή είναι η θεϊκή λογική μέσα στα ανθρώπινα.
Και τότε, εμπρός, ας μάθουμε, όταν αντικρίζουμε τον κόσμο που μας περιβάλλει, σκοτεινό και μυστηριώδη, τόσο βαθύ και τόσο τρομακτικό, συνάμα όμως και τόσο γοητευτικό, -ας μάθουμε να τον κοιτάζουμε με θαυμασμό. Όχι να εκδίδουμε αφορισμούς, αλλά να τον κοιτάζουμε. Να τον κοιτάζουμε τόσο βαθιά, μέχρις ότου να δούμε το βάθος και το νόημα των πραγμάτων. Και αυτό στο τέλος τέλος μπορούμε να το κάνουμε μόνο αν μάθουμε να έχουμε αγνή καρδιά, αν εξαγνίσουμε τον εαυτό μας από τον εγωισμό, από το μίσος, από οτιδήποτε λειτουργεί ως σκοτάδι στην ψυχή μας και στην ζωή μας.

Και επίσης τότε, αργά ή γρήγορα, ή μάλλον κατά διαστήματα, θα βρισκόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο με την αγάπη του Θεού, που θα μας προσφέρεται λεπτή, ευάλωτη, περιμένοντας από μας κάποια ανταπόκριση. Εμπρός, λοιπόν, ας δώσουμε τότε αυτήν την ανταπόκριση.
Αλλά αυτή η ανταπόκριση απαιτείται να δοθεί όχι μόνο στον Θεό, τον οποίο δεν βλέπουμε, αλλά και στον καθένα που μας περιβάλλει, γιατί ο Χριστός μας είπε «ότι έχετε πράξει σε ένα απ' αυτούς, το έχετε πράξει σ' Εμένα» που σημαίνει πως με το να αγαπάμε στέρεα, δραστήρια, γενναιόδωρα, με κόστος, αυτούς που μας έστειλε ο Θεός, αυτούς που συναντούμε στην ζωή, μπορούμε να κάνουμε δική μας εκείνη την αγάπη, την αγάπη του Θεού. Αμήν.

Tου Μητροπολίτου Αντωνίου του Χουρόζ, Μετάφραση Νίκου και Λένας Γκουράρου
"ΑΓΙΑ ΖΩΝΗ", Περιοδική έκδοση Ι.Ν. Αγ. Ζώνης Πατησίων
ΙΕΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΑΘΗΝΩΝ