Ο Μέγας Βασίλειος (369) έγινε επίσκοπος Καισαρείας. Ο αυτοκράτορας θέλοντας να επιβάλει τον Αρειανισμό έδιωξε, εξόρισε και θανάτωσε ορθόδοξους κληρικούς και μοναχούς. Έστειλε λοιπόν τον Μόδεστο (ύπαρχο στρατιωτικό) να επιβληθεί και στον μέγα Βασίλειο με απειλές.
Πως τολμάς και δεν συμμορφώνεσαι στη βασιλική εξουσία, ενώ αντίθετα φέρεσαι, μόνος έσύ, με αυθάδεια;
Διότι αυτό δεν αρέσει στο δικό μου ουράνιο Βασιλιά και δεν ανέχομαι να προσκυνώ κάποιο κτίσμα, όπως διδάσκουν οι αρειανοί.
Εξοργισμένος ο ύπαρχος, πετάγεται όρθιος από την καθέδρα του και χρησιμοποιεί «τραχύτερους λόγους»:
Τι, δηλαδή; «Ου φοβή την εξουσίαν»;
Δεν κινδυνεύει με δήμευση περιουσίας αυτός που τίποτα άλλο δεν έχει εκτός από αυτά τα τρίχινα ρούχα και λίγα βιβλία, που αποτελούν όλη την περιουσία μου. Εξορία πάλι δεν την καταλαβαίνω, αφού δεν είμαι κάπου εγκατεστημένος και ούτε την πόλη που τώρα μένω τη θεωρώ δική μου• αντίθετα, πατρίδα μου θα θεωρήσω οποιοδήποτε τόπο στον οποίο θα με εξορίσουν. Θα θεωρήσω του Θεού κάθε τόπο, στον οποίο θα είμαι ξένος και παρεπίδημος. Ως προς τα βασανιστήρια; Τι μπορούν να προκαλέσουν σ' έναν άνθρωπο που ουσιαστικά δεν έχει σώμα;
Εκτός κι αν βάσανα εννοείς το πρώτο χτύπημα. Διότι μόνο του πρώτου χτυπήματος θα είσαι κύριος. Ο θάνατος θα με στείλει μία ώρα νωρίτερα στον Θεό, για τον όποιο ζω και εργάζομαι και έχω αφιερώσει τα πάντα». και πρόσθεσε: «Ακουέτω ταύτα και βασιλεύς».
Ο Μόδεστος παρατήρησε ότι δεν άκουσε τέτοια λόγια από επίσκοπο και ο Βασίλειος απάντησε: «Ίσως δεν συνάντησες επίσκοπο».
Ο Μόδεστος έφερε στον αυτοκράτορα Ουάλη την είδηση με τα λόγια: «Ηττήμεθα, βασιλεύ...». Χάσαμε, διότι ο άνδρας αυτός είναι ανώτερος από τις απειλές, δυνατότερος από λόγια, ισχυρότερος από την πειθώ. Πρέπει κάποιον άλλον κατώτερο να πιέσουμε. Αυτόν, ή πρέπει να αντιμετωπίσουμε με φανερή βία, ή διαφορετικά ας μην ελπίζουμε πως θα έχουν αποτέλεσμα οι απειλές. Και πράγματι, ο Ουάλης έδωσε εντολή να μη διωχθεί ο Βασίλειος.
Ο Ούάλης, μετά από εισήγηση συμβούλων του, υπέγραψε απόφαση να εξοριστεί ο Βασίλειος από την Καισάρεια. Ενώ δε αξιωματικός του με απόσπασμα στρατιωτών ανακοίνωνε την απόφαση στον άγιο επίσκοπο κι εκείνος ήταν έτοιμος να τον ακολουθήσει στην εξορία, φτάνει επειγόντως απεσταλμένος του βασιλιά, με νέα απόφαση που ανακαλούσε την πρώτη! Τι είχε συμβεί; Μετά την υπογραφή της πρώτης απόφασης αρρώστησε βαριά ο γιος του. Οι καλύτεροι γιατροί του παλατιού δεν μπόρεσαν να τον θεραπεύσουν. Ο βασιλιάς-πατέρας έλαβε το μήνυμα. Συνειδητοποίησε ότι αιτία ήταν η άδικη εξορία του Βασιλείου. Γι' αυτό όχι μόνο ανακάλεσε την απόφαση, αλλά προσκάλεσε τον επίσκοπο στα ανάκτορα! Εκείνος πήγε, προσευχήθηκε θερμά στον Θεό, τον ιατρό ψυχών και σωμάτων, και χάρισε την υγειά στο γιό του Ουάλη.

Δίλεπτον
ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑ Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ
ΤΕΥΧΟΣ 118, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010