Μερικές φορές οι εκκλησιαστικοί προτιμούμε τον βάλτο, όχι το ύψος...
20 Aug, 2011
Όταν μπήκα στο κελί, ο πάτερ Παΐσιος με πλησίασε κρατώντας ένα ξύλινο σταυρό. Με σταύρωσε και μου είπε: «Ευλογημένε, που γυρίζεις με τέτοιο καιρό; Θα αρρωστήσεις και τί θα σε κάνουμε;». Αμέσως μετά μου έφερε μία πετσέτα και σκούπισα τα μαλλιά μου. Έβγαλα το «κοστούμι» για να στεγνώσει, ενώ τα ρούχα μου ήταν τόσο στεγνά, ώστε κι ο ίδιος ο Γέροντας με ρώτησε: «Καλά, δεν έχουν βραχεί τα ρούχα σου;». Μου έδωσε λουκούμι, τσίπουρο, νερό και ρώτησε αν ήθελα να μου φτιάξει καφέ, άλλα του είπα πώς προτιμούσα ένα τσάι. "Έφτιαξε τσάι του βουνού και το έφερε μαζί με ένα μεγάλο ξερό κρητικό παξιμάδι, λέγοντας: «Δεν είναι εδώ το καλογέρι για να σε περιποιηθεί. Πήγε στο πανηγύρι στην Αγία Άννα και θα γυρεύει το απόγευμα, αν φτιάξει ο καιρός».
-Πώς βρέθηκες εδώ μ' αυτή την κακοκαιρία;
-Είναι η τρίτη φορά που έρχομαι, άλλα δεν μπόρεσα να σας δω.
-Είμαι ηλικιωμένος και άρρωστος. Έρχονται πολλοί, άλλα δεν μπορώ να τους φανώ χρήσιμος. Ο Θεός να τους ευλογεί. Από που είσαι;
-Από την Κέρκυρα.
-Ξέρεις τους Κερκυραίους στο κελί του Άγιου Σπυρίδωνα; Είναι καλοί και δουλευταράδες.
-Να σας βγάλω μία φωτογραφία;
-Όχι, δεν θέλω τέτοια πράγματα, εγώ είμαι καλόγερος.
-Να ανοίξω το μαγνητόφωνο για να γράφει; -Δεν μου αρέσουν αυτά. Θέλεις ψωμί, ελιές και μήλα;
-Θέλω να σας μιλήσω.
-Πιστεύεις στο Θεό;
-Ούτε κι εγώ ξέρω.
-Να πιστεύεις στο Θεό. Και να ψάχνεις προσεκτικά, γιατί όπου κι αν κοιτάξεις, παντού υπάρχουν τα ίχνη του. Και να προσεύχεσαι. Η προσευχή είναι η καλύτερη ασχολία.
-Είσαι παντρεμένος;
-Ναι, έχω και δύο παιδιά.
-Να αγαπάς τη γυναίκα σου π ιό πολύ απ' τον εαυτό σου. Με έργα, όχι με λόγια. Και να μη της μιλάς ποτέ άσχημα, γιατί καμιά φορά η γλώσσα σκοτώνει και καταστρέφει την αγάπη. Επίσης, να προσέχετε, γιατί μερικοί γονείς χαϊδεύουν πολύ τα παιδιά τους και τους κάνουν όλα τα χατίρια. Και όταν χαϊδεύεις πολύ το παιδί, θα γίνει εγωιστής και θα πάρει στραβό δρόμο• Πολλοί γονείς φροντίζουν περισσότερο να δώσουν υλικά πράγματα στα παιδιά τους. Αυτό είναι λάθος. Το σώμα έχει πολλές υλικές επιθυμίες, άλλα σύντομη ζωή. Η ψυχή έχει συνέχεια, πορεία• Η ψυχή δεν καταλήγει στο χώμα, αλλά στο Θεό. Όλοι σήμερα ασχολούνται με το σώμα τους όχι με τις ανάγκες της ψυχής τους. Ποιές είναι οι ανάγκες της ψυχής;
-Να, πώς να στο πω; Οι ανάγκες της ψυχής είναι διαφορετικές. Και οι χαρές της ψυχής είναι αλλιώτικες από τις χαρές του σώματος. Το σώμα εύκολα το βολεύεις, την ψυχή όχι. Αν έχεις λεφτά και μπεις σε ένα μεγάλο μαγαζί, το σώμα βολεύτηκε. Αλλά τί μπορείς να βρεις σε ένα, πώς τα λένε αυτά τα μεγάλα μαγαζιά, ναι, Super Market, για την ψυχή σου; Η ψυχή χρειάζεται άλλα πράγματα. Η ψυχή έχει ανάγκη από ειρήνη, ησυχία, επικοινωνία με το Θεό. Για να συντηρηθεί το σώμα, χρειάζονται αργύρια και επιούσιος άρτος. Η ψυχή για να συντηρηθεί χρειάζεται θεία τάλαντα, τον επουράνιο Άρτο.
-Και που τα βρίσκει κανείς αυτά;
-Χρειάζονται θυσίες, όχι λεφτά. Χρειάζεται θέληση, εργασία, άσκηση και μετάνοια, πόλεμος κατά των παθών.
-Ποιά πάθη είναι πιο επικίνδυνα;
-Όλα τα πάθη είναι αρρώστια. Αν κοιτάξεις γύρω σου, πολλοί κουβαλούν πάθη, όχι την αρετή. Και δείχνουν ευτυχισμένοι, αλλά δεν είναι. Ζουν στη δυστυχία και με φοβερές τύψεις Μπορεί ο χαρτοπαίχτης, ο μεθύστακας, ο άσωτος να νιώθει ευτυχισμένος; Για να πάει μπροστά ο άνθρωπος πρέπει να ελευθερωθεί από τα πάθη του. Ένας φαρμακοποιός στη Θεσσαλονίκη μου είπε ότι οι περισσότεροι πελάτες του αγοράζουν ψυχοφάρμακα. Αλλά υπάρχουν στα φαρμακεία φάρμακα για την ψυχή; Εγώ έχω δει πολλούς ανθρώπους που αγωνίζονται τον καλό αγώνα και ηρεμούν, χωρίς φάρμακα από τα φαρμακεία. Όποιος μειώνει τα πάθη του νιώθει ελεύθερος και ευτυχισμένος.
-Έχουν και οι μοναχοί πάθη;
-Πολλά. Αλλά ο μοναχός δεν καμαρώνει για τα πάθη του, αλλά αγωνίζεται να τα ξερριζώσει. Ο μοναχός συνεχώς πολεμάει τα πάθη του, κλαίει για τα πάθη του, ασκείται και πολλές φορές τα νεκρώνει.
-Ισχύει αυτό για όλους τους μοναχούς;
-Νομίζω, ναι. Είναι μεγάλη ταλαιπωρία να φοράς το ράσο, να είσαι μοναχός ή κληρικός και να έχεις παραδοθεί στο κακό ή να επιχαίρεις για τα πάθη σου.
-Δηλαδή, οι λαϊκοί καυχόμαστε για τα πάθη μας;
-Ναι, αυτό γίνεται καμιά φορά. Θυμάμαι, όταν ήμουν στον κόσμο, πολλοί συνομήλικοι μου αμάρταναν με γυναίκες κι έπειτα διηγούνταν τις εμπειρίες τους γελώντας. Θεωρούσαν επιτυχία την αμαρτία. Και μου λένε, ότι στην τηλεόραση βλέπεις συχνά ανθρώπους που μιλούν με υπερηφάνεια για τα πάθη τους. Αλλά δεν είδα ποτέ κληρικό να έπεσε και να μιλάει με ευχαρίστηση για την πτώση του. Πρέπει να είναι κανείς αναίσθητος και αθεόφοβος, να φοράει ράσο, να πέφτει και να γελάει.
-Βέβαια, εδώ στο Άγιο Όρος βοηθάει και το περιβάλλον στην εκρίζωση των παθών. Ενώ μέσα στον κόσμο, δεν είναι εύκολο πράγμα ο εμπρησμός τους.
-Εδώ έρχονται πολλοί που ζουν μέσα στον κόσμο και αγωνίζονται τον καλόν αγώνα. Κι εμείς που ζούμε στο Άγιο Όρος δεν γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε μέσα στον κόσμο; Και στον κόσμο δεν ακούσαμε για το Θεό; Οι δυσκολίες υπάρχουν παντού. Παντού βρίσκεις καθαρά νερά, αλλά και βαλτόνερα. Διαλέγεις και παίρνεις ότι εσύ θέλεις.
-Ναι, αλλά στα βαλτόνερα, υπάρχει, συνήθως, γαλήνη και ηρεμία. Ενώ στην ανοιχτή θάλασσα τρικυμία και ταραχή.
-Στο βάλτο υπάρχει κουνούπι και βρώμα. Δεν μπορείς να αναπνεύσεις. Ενώ στα νερά των ποταμών ή της θάλασσας υπάρχει κύμα και άρωμα στον αέρα.
-Υπάρχουν και στο χώρο της Εκκλησίας βαλτωμένα νερά;
-Και οι άνθρωποι της Εκκλησίας μερικές φορές προτιμούμε τον βάλτο, όχι το ύψος. Όμως, πέρα από τους ανθρώπους της Εκκλησίας, υπάρχει ο Χριστός, που είναι ζωοφόρο πηγάδι με γάργαρο νερό. Η Σαμαρείτιδα προτίμησε αυτό το πηγάδι κι όχι τον βάλτο.
-Γιατί σήμερα κατηγορούν τόσο πολύ τους αξιωματούχους της Εκκλησίας για βάλτωμα;
-Δεν είναι ακριβώς έτσι. Όσοι ξέρουν, δεν ταυτίζουν την Εκκλησία με πρόσωπα και αξιώματα. Συνήθως ο κόσμος πιάνεται από τις αδυναμίες των ανθρώπων της Εκκλησίας. Ξεχνούν, ότι υπάρχουν και ενάρετοι και άξιοι κληρικοί. Χρειαζόμαστε όλοι Μετάνοια. Ο Θεός ας μας ελεήσει.
-Νιώθετε ασφαλής εδώ στην ερημιά που ζείτε;
-Το σπίτι είναι παλιό, αλλά δεν έχει ανάγκη. Μόνος μου αποφάσισα να ζω έτσι. Ο Θεός μας φυλάει και μάς ανέχεται.
-Όμως γιατί ό άνθρωπος νιώθει συχνά τόσο ανασφαλής, ακόμη και μέσα σε ασφαλέστατα κτίρια;
-Γιατί φτήνυνε η ζωή του.
-Δεν ήταν πάντοτε έτσι;
-Τόσος φόβος δεν υπήρχε ποτέ.
-Αλλά και τόση πρόοδος πότε υπήρξε στο παρελθόν;
-Ποιό είναι το κέρδος;
-Δηλαδή δεν υπάρχει κάτι για το όποιο μπορούμε να καμαρώνουμε σήμερα;
-Για τις πολλές παγίδες που στήνουμε στην ειρήνη.
-Έχετε δει θαύματα στη ζωή σας;
-Η Πατρίδα μας έζησε δύσκολες καταστάσεις και ο Θεός την φύλαξε από μεγάλα κακά. Αυτό δεν είναι θαύμα;
-Άλλο. Υπάρχει κάποιο πιο χειροπιαστό θαύμα που έχετε δει;
-Κάποτε έβαλα να κάψω κάτι σκουπίδια και είδα ξαφνικά να πετάγεται πέντε μέτρα ψηλά από το έδαφος ένα φλεγόμενο αντικείμενο. Ήταν ένας μικρός ξύλινος σταυρός που κατά λάθος είχε βρεθεί στα σκουπίδια. Τί ήταν αυτό; Το ότι πολλοί άνθρωποι σήμερα πιστεύουν στο Θεό, κάνουν το καλό και πέφτουν, αλλά δεν μένουν στο χώμα, σηκώνονται, αυτό δεν είναι θαύμα;
-Πώς βρέθηκες εδώ μ' αυτή την κακοκαιρία;
-Είναι η τρίτη φορά που έρχομαι, άλλα δεν μπόρεσα να σας δω.
-Είμαι ηλικιωμένος και άρρωστος. Έρχονται πολλοί, άλλα δεν μπορώ να τους φανώ χρήσιμος. Ο Θεός να τους ευλογεί. Από που είσαι;
-Από την Κέρκυρα.
-Ξέρεις τους Κερκυραίους στο κελί του Άγιου Σπυρίδωνα; Είναι καλοί και δουλευταράδες.
-Να σας βγάλω μία φωτογραφία;
-Όχι, δεν θέλω τέτοια πράγματα, εγώ είμαι καλόγερος.
-Να ανοίξω το μαγνητόφωνο για να γράφει; -Δεν μου αρέσουν αυτά. Θέλεις ψωμί, ελιές και μήλα;
-Θέλω να σας μιλήσω.
-Πιστεύεις στο Θεό;
-Ούτε κι εγώ ξέρω.
-Να πιστεύεις στο Θεό. Και να ψάχνεις προσεκτικά, γιατί όπου κι αν κοιτάξεις, παντού υπάρχουν τα ίχνη του. Και να προσεύχεσαι. Η προσευχή είναι η καλύτερη ασχολία.
-Είσαι παντρεμένος;
-Ναι, έχω και δύο παιδιά.
-Να αγαπάς τη γυναίκα σου π ιό πολύ απ' τον εαυτό σου. Με έργα, όχι με λόγια. Και να μη της μιλάς ποτέ άσχημα, γιατί καμιά φορά η γλώσσα σκοτώνει και καταστρέφει την αγάπη. Επίσης, να προσέχετε, γιατί μερικοί γονείς χαϊδεύουν πολύ τα παιδιά τους και τους κάνουν όλα τα χατίρια. Και όταν χαϊδεύεις πολύ το παιδί, θα γίνει εγωιστής και θα πάρει στραβό δρόμο• Πολλοί γονείς φροντίζουν περισσότερο να δώσουν υλικά πράγματα στα παιδιά τους. Αυτό είναι λάθος. Το σώμα έχει πολλές υλικές επιθυμίες, άλλα σύντομη ζωή. Η ψυχή έχει συνέχεια, πορεία• Η ψυχή δεν καταλήγει στο χώμα, αλλά στο Θεό. Όλοι σήμερα ασχολούνται με το σώμα τους όχι με τις ανάγκες της ψυχής τους. Ποιές είναι οι ανάγκες της ψυχής;
-Να, πώς να στο πω; Οι ανάγκες της ψυχής είναι διαφορετικές. Και οι χαρές της ψυχής είναι αλλιώτικες από τις χαρές του σώματος. Το σώμα εύκολα το βολεύεις, την ψυχή όχι. Αν έχεις λεφτά και μπεις σε ένα μεγάλο μαγαζί, το σώμα βολεύτηκε. Αλλά τί μπορείς να βρεις σε ένα, πώς τα λένε αυτά τα μεγάλα μαγαζιά, ναι, Super Market, για την ψυχή σου; Η ψυχή χρειάζεται άλλα πράγματα. Η ψυχή έχει ανάγκη από ειρήνη, ησυχία, επικοινωνία με το Θεό. Για να συντηρηθεί το σώμα, χρειάζονται αργύρια και επιούσιος άρτος. Η ψυχή για να συντηρηθεί χρειάζεται θεία τάλαντα, τον επουράνιο Άρτο.
-Και που τα βρίσκει κανείς αυτά;
-Χρειάζονται θυσίες, όχι λεφτά. Χρειάζεται θέληση, εργασία, άσκηση και μετάνοια, πόλεμος κατά των παθών.
-Ποιά πάθη είναι πιο επικίνδυνα;
-Όλα τα πάθη είναι αρρώστια. Αν κοιτάξεις γύρω σου, πολλοί κουβαλούν πάθη, όχι την αρετή. Και δείχνουν ευτυχισμένοι, αλλά δεν είναι. Ζουν στη δυστυχία και με φοβερές τύψεις Μπορεί ο χαρτοπαίχτης, ο μεθύστακας, ο άσωτος να νιώθει ευτυχισμένος; Για να πάει μπροστά ο άνθρωπος πρέπει να ελευθερωθεί από τα πάθη του. Ένας φαρμακοποιός στη Θεσσαλονίκη μου είπε ότι οι περισσότεροι πελάτες του αγοράζουν ψυχοφάρμακα. Αλλά υπάρχουν στα φαρμακεία φάρμακα για την ψυχή; Εγώ έχω δει πολλούς ανθρώπους που αγωνίζονται τον καλό αγώνα και ηρεμούν, χωρίς φάρμακα από τα φαρμακεία. Όποιος μειώνει τα πάθη του νιώθει ελεύθερος και ευτυχισμένος.
-Έχουν και οι μοναχοί πάθη;
-Πολλά. Αλλά ο μοναχός δεν καμαρώνει για τα πάθη του, αλλά αγωνίζεται να τα ξερριζώσει. Ο μοναχός συνεχώς πολεμάει τα πάθη του, κλαίει για τα πάθη του, ασκείται και πολλές φορές τα νεκρώνει.
-Ισχύει αυτό για όλους τους μοναχούς;
-Νομίζω, ναι. Είναι μεγάλη ταλαιπωρία να φοράς το ράσο, να είσαι μοναχός ή κληρικός και να έχεις παραδοθεί στο κακό ή να επιχαίρεις για τα πάθη σου.
-Δηλαδή, οι λαϊκοί καυχόμαστε για τα πάθη μας;
-Ναι, αυτό γίνεται καμιά φορά. Θυμάμαι, όταν ήμουν στον κόσμο, πολλοί συνομήλικοι μου αμάρταναν με γυναίκες κι έπειτα διηγούνταν τις εμπειρίες τους γελώντας. Θεωρούσαν επιτυχία την αμαρτία. Και μου λένε, ότι στην τηλεόραση βλέπεις συχνά ανθρώπους που μιλούν με υπερηφάνεια για τα πάθη τους. Αλλά δεν είδα ποτέ κληρικό να έπεσε και να μιλάει με ευχαρίστηση για την πτώση του. Πρέπει να είναι κανείς αναίσθητος και αθεόφοβος, να φοράει ράσο, να πέφτει και να γελάει.
-Βέβαια, εδώ στο Άγιο Όρος βοηθάει και το περιβάλλον στην εκρίζωση των παθών. Ενώ μέσα στον κόσμο, δεν είναι εύκολο πράγμα ο εμπρησμός τους.
-Εδώ έρχονται πολλοί που ζουν μέσα στον κόσμο και αγωνίζονται τον καλόν αγώνα. Κι εμείς που ζούμε στο Άγιο Όρος δεν γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε μέσα στον κόσμο; Και στον κόσμο δεν ακούσαμε για το Θεό; Οι δυσκολίες υπάρχουν παντού. Παντού βρίσκεις καθαρά νερά, αλλά και βαλτόνερα. Διαλέγεις και παίρνεις ότι εσύ θέλεις.
-Ναι, αλλά στα βαλτόνερα, υπάρχει, συνήθως, γαλήνη και ηρεμία. Ενώ στην ανοιχτή θάλασσα τρικυμία και ταραχή.
-Στο βάλτο υπάρχει κουνούπι και βρώμα. Δεν μπορείς να αναπνεύσεις. Ενώ στα νερά των ποταμών ή της θάλασσας υπάρχει κύμα και άρωμα στον αέρα.
-Υπάρχουν και στο χώρο της Εκκλησίας βαλτωμένα νερά;
-Και οι άνθρωποι της Εκκλησίας μερικές φορές προτιμούμε τον βάλτο, όχι το ύψος. Όμως, πέρα από τους ανθρώπους της Εκκλησίας, υπάρχει ο Χριστός, που είναι ζωοφόρο πηγάδι με γάργαρο νερό. Η Σαμαρείτιδα προτίμησε αυτό το πηγάδι κι όχι τον βάλτο.
-Γιατί σήμερα κατηγορούν τόσο πολύ τους αξιωματούχους της Εκκλησίας για βάλτωμα;
-Δεν είναι ακριβώς έτσι. Όσοι ξέρουν, δεν ταυτίζουν την Εκκλησία με πρόσωπα και αξιώματα. Συνήθως ο κόσμος πιάνεται από τις αδυναμίες των ανθρώπων της Εκκλησίας. Ξεχνούν, ότι υπάρχουν και ενάρετοι και άξιοι κληρικοί. Χρειαζόμαστε όλοι Μετάνοια. Ο Θεός ας μας ελεήσει.
-Νιώθετε ασφαλής εδώ στην ερημιά που ζείτε;
-Το σπίτι είναι παλιό, αλλά δεν έχει ανάγκη. Μόνος μου αποφάσισα να ζω έτσι. Ο Θεός μας φυλάει και μάς ανέχεται.
-Όμως γιατί ό άνθρωπος νιώθει συχνά τόσο ανασφαλής, ακόμη και μέσα σε ασφαλέστατα κτίρια;
-Γιατί φτήνυνε η ζωή του.
-Δεν ήταν πάντοτε έτσι;
-Τόσος φόβος δεν υπήρχε ποτέ.
-Αλλά και τόση πρόοδος πότε υπήρξε στο παρελθόν;
-Ποιό είναι το κέρδος;
-Δηλαδή δεν υπάρχει κάτι για το όποιο μπορούμε να καμαρώνουμε σήμερα;
-Για τις πολλές παγίδες που στήνουμε στην ειρήνη.
-Έχετε δει θαύματα στη ζωή σας;
-Η Πατρίδα μας έζησε δύσκολες καταστάσεις και ο Θεός την φύλαξε από μεγάλα κακά. Αυτό δεν είναι θαύμα;
-Άλλο. Υπάρχει κάποιο πιο χειροπιαστό θαύμα που έχετε δει;
-Κάποτε έβαλα να κάψω κάτι σκουπίδια και είδα ξαφνικά να πετάγεται πέντε μέτρα ψηλά από το έδαφος ένα φλεγόμενο αντικείμενο. Ήταν ένας μικρός ξύλινος σταυρός που κατά λάθος είχε βρεθεί στα σκουπίδια. Τί ήταν αυτό; Το ότι πολλοί άνθρωποι σήμερα πιστεύουν στο Θεό, κάνουν το καλό και πέφτουν, αλλά δεν μένουν στο χώμα, σηκώνονται, αυτό δεν είναι θαύμα;
Από το βιβλίο: «Τέσσερις ώρες με τον π.Παίσιο», εκδ. Επέκταση, 2006, Κατερίνη.