Ο άνθρωπος της χάριτος λάμπει εσωτερικά σαν αστέρι. Συχνά, μάλιστα, η εσωτερική αυτή λαμπρότητα περνά από την ψυχή στο σώμα και γίνεται ορατή στους άλλους.
Όταν έμενα στην Πετρούπολη, στη δεκαετία του 1840, ακούγοντας γι’ αυτό από κάποιους, θέλησα να το διαπιστώσω με τα ίδια μου τα μάτια. Ήμουνα, βλέπεις, νεαρός τότε και δύσπιστος. Έτυχε, λοιπόν, να με επισκεφθεί ένας μοναχός, στον οποίο οι ενέργειες της χάριτος ήταν ήδη έκδηλες. Αρχίσαμε να μιλάμε για πνευματικά ζητήματα.

Μυστήρια των μυστηρίων απόκρυφα! Δυό κρυφοί μαθητές έρχονται να κρύψουν σε τάφο τον Ιησού, διδάσκοντας με τη δική τους απόκρυψη το κρυμμένο στον άδη μυστήριο του κρυμμένου στη σάρκα Θεού. Και ξεπερνούσαν ο ένας τον άλλο στη διάθεση για το Χριστό· ο Νικόδημος από τη μια γενναιόδωρος στη σμύρνα και την αλόη, κι ο Ιωσήφ από την άλλη αξιέπαινος για την τόλμη και το θάρρος...

«Γιατί εἶναι ἡ ζωή δύσκολη γιὰ τὸν ἄνθρωπο; Γιατί ὁ ἄνθρωπος ἐφεῦρε τὸν θάνατο καὶ τὸν ἐγκαθίδρυσε ἐντός του καὶ σὲ ὅλα τὰ ὄντα γύρω του. Ὁ δὲ θάνατος εἶναι µιὰ ἀστείρευτος πηγὴ ὅλων τῶν βασάνων καὶ τῶν θλίψεων. Ὅλα τὰ νεῦρα τοῦ θανάτου ξεκινοῦν ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, γιατί αὐτὸς εἶναι τὸ κύριο γάγγλιο τοῦ θανάτου. Εἰς τὴν πραγµατικότητα ὁ θάνατος εἶναι ἡ µόνη πικρία τῆς ζωῆς, ἡ µόνη πικρία τῆς ὕπαρξης.

Σήμερον εορτάζομε την λαμπρά νίκη μας. Σήμερον ο Κύριος ημών έστησε το τρόπαιο κατά του θανάτου, κατέλυσε την τυραννία του διαβόλου και μας εχάρισε την οδό της σωτηρίας διά της αναστάσεως.
Όλοι χαίρομεν, σκιρτώμεν, αγαλλόμεθα. Αν και ο Κύριός μας Χριστός ενίκησε και έστησε το τρόπαιο, εν τούτοις κοινή είναι η ευφροσύνη και η χαρά μας.

Όταν ακούσεις τη Γραφή να λέει ότι ο Χριστός θα αποδώσει στον καθένα κατά τα έργα του, να ξέρεις ότι δεν εννοεί έργα άξια για την κόλαση ή την ουράνια βασιλεία, αλλά έργα πίστεως σε αυτόν ή απιστίας. Ο Χριστός δηλαδή αποδίδει στον καθένα όχι σαν να κάνει εμπορική συναλλαγή, αλλά ως ο Θεός που μας δημιούργησε και μας εξαγόρασε.

(Ἀ επ. Ιω.3, 20-22) ὅτι ἐὰν καταγινώσκῃ ἡμῶν ἡ καρδία, ὅτι μείζων ἐστὶν ὁ Θεὸς τῆς καρδίας ἡμῶν καὶ γινώσκει πάντα. ἀγαπητοί, ἐὰν ἡ καρδία ἡμῶν μὴ καταγινώσκῃ ἡμῶν παρρησίαν ἔχομεν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ ὃ ἐὰν αἰτῶμεν λαμβάνομεν παρ᾿ αὐτοῦ ὅτι τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ τηροῦμεν καὶ τὰ ἀρεστὰ ἐνώπιον αὐτοῦ ποιοῦμεν.

Θουκιδίδης διασώζει μία χαρακτηριστικὴ ἀπάντηση τῶν Σπαρτιατῶν, σὲ μία φλύαρη ἀντιπροσωπεία-πρεσβεία τῶν Σαμίων: “Τὸ πρῶτο μισὸ τῆς ὁμιλίας σας ξεχάσαμε, ἐνῶ τὸ δεύτερο δὲν καταλάβαμε, ἀφοῦ ξεχάσαμε τὸ πρῶτο!”. Ὁ Πλούταρχος ἔλεγε πώς: “Ἡ πολυλογία εἶναι μάστιγα ποὺ συνδέεται μὲ τὴν περιέργεια, γιατί οἱ φλύαροι θέλουν ν’ ἀκοῦνε πολλά, γιὰ νὰ ἔχουν νὰ λένε πολλά.”

Διαβάζουμε στο Γεροντικό: «Ο τάδε πλανήθηκε». Τι έκανε αυτός ο πλανεμένος; Να, υπερηφανεύθηκε, τον πλάνησε ο διάβολος, τον πήγε στο πηγάδι και του είπε: «Άμα θα πέσεις κάτω, θα στείλει ο Χριστός τους αγγέλους Του και θα σε κρατήσουν, γιατί αυτό είναι γραμμένο στο Ψαλτήρι: “Τοις αγγέλοις αυτού εντελείται περί σου του διαφυλάξαι σε εν πάσαις ταις οδοίς σου” και “επί χειρών αρούσι σε, ίνα μη προσκόψης προς λίθον τον πόδα σου”.

Η Μεταμόρφωση του Χριστού έχει σαν κυρίαρχο στοιχείο την πλούσια φωτοχυσία (βλ. και ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, αρ. φ. 433, Αύγ. 2019). Το πρόσωπο του Χριστού έλαμψε «ως ο ήλιος» και τα ενδύματά του έγιναν αστραφτερά και εντελώς λευκά «ως χιών» και «ως το φως». Ταυτόχρονα το σύννεφο που σκέπασε τον Χριστό και τους δύο προφήτες, Μωυσή και Ηλία, ήταν φωτεινό.

Το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», και συντομότερα «Κύριε ελέησον», από τον καιρό των Αποστόλων χαρίστηκε στους Χριστιανούς και ορίστηκε να το λένε ακατάπαυστα, όπως και το λένε. Τι σημαίνει όμως τούτο το «Κύριε ελέησον», είναι πολύ λίγοι σήμερα που το ξέρουν, κι έτσι φωνάζουν καθημερινά ανωφελώς, αλλοίμονο, και ματαίως το «Κύριε ελέησον», και το έλεος του Κυρίου δεν το λαβαίνουν γιατί δεν ξέρουν τι ζητούν.